حسابدار صنعتی | وظایف حسابدار صنعتی چیست ؟
در این مقاله قصد داریم شما را با مهمترین وظایف یک حسابدار صنعتی آشنا کنیم.
حسابداری صنعتی چیست ؟
یکی از شاخه های رشته حسابداری ، حسابداری صنعتی است. حسابدار صنعتی در واقع وظیفه دارد تا تمامی محصولات را محاسبه و بهای آنان را ثبت و ضبط کند.
یکی از مهمترین کاربردهای حسابداری صنعتی ارزیابی ساخت کالا به منظور کاهش هزینه ها و کنترل موجودی شرکت و تصمیم گیری دقیق در قیمت گذاری کالا است.
در حسابداری صنعتی شما باید ، پیش بینی های دقیقی را بر روی هزینه های تولیدی کالا داشته باشید.
هر چه حسابدار صنعتی تسلط بیشتری در این امور داشته باشد می تواند باعث افزایش سود در شرکت مورد نظر شود.
در واقع ورشکستگی یا افزایش سود شرکت به نوع تسلط حسابدار صنعتی مربوط می شود. بنابراین تمام سعی خود را در استخدام یک حسابدار صنعتی مسلط به امورکار ، انجام دهید. حسابداری صنعتی ، یکی از دشوارترین و جذاب ترین بخش های رشته حسابداری می باشد.
وظایف حسابداری صنعتی
- همکاری در بخش های بودجه بندی و برنامه ریزی در سازمان یا شرکت
- جمع آوری و طبقه بندی گزارشات و تحویل آن به مدیر مربوطه
- ارائه راه حل ها و تصمیم گیری ها در رابطه با حل مشکلات مالی و افزایش سود شرکت
- تعیین هزینه های انجام شده نسبت به میزان سود به دست آمده
- تعیین ارزش های موجودی در بخش های مختلف
- کنترل میزان موجودی
- تعیین قیمت
- هزینه یابی صحیح و دقیق
- جمع آوری اطلاعاتی که به تصمیم گیری های مدیریتی ، درباره حل مشکلات آن را یاری کند.
روش های حسابداری صنعتی و انواع هزینه یابی
در شرکت ها و مؤسسات تولیدی ، به علت فعالیت ها و شکل فروش محصولات نیاز به یک حسابدار صنعتی مسلط و با تجربه دارند ، زیرا این اطلاعات به دست آمده از تولیدات ، بسیار حساس و مهم بوده است. در مؤسسات و کارخانه ها محصول نهایی از ترکیب شدن مواد و هزینه ای تبدیل به همان دستمزد نیروی کار تبدیل می شود .
که این هزینه تقسیم بر تعداد کار شده و به آن ها تعلق می گیرد. حسابداری صنعتی باید توجه خاصی را به اقلام تشکیل دهنده بهای تمام شده داشته باشد ، از طرفی هم مدیریت باید تلاش کند تا در کمترین فرصت اطلاعات مربوط به محصول را در اختیار حسابدار صنعتی بگذارد.
روش های حسابداری صنعتی به ۶ دسته تقسیم می شوند که عبارتند از :
- هزینه یابی جذبی : همه هزینه های تولیدی مانند مواد ، دستمزد کارکنان ، سربار ثابت ساخت ، سربار متغیر ساخت ، دستمزد مستقیم.
- هزینه یابی مستقیم یا متغیر : تنها آن قسمت از هزینه های ساخت به محصولات مورد نظر مرتبط می شود. این هزینه های ساخت به طور مستقیم با حجم تولید تغییر ی کند. در روش هزینه یابی مستقیم ، دستمزد سربار ساخت جزء یکی از هزینه های متغیر تولیدی می باشد . این هزینه معمولاً در حساب کالا و جریان ساخت قرار داشته و موجودی های آخر دوره به صورت سود و زیان تهیه و ثبت می شوند.
- هزینه یابی برآوردی یا تخمینی : هزینه ای که یک قرارداد یا تصمیم خاص پیش بینی می شود باید ، هزینه تخمینی را برای آن انتخاب کنید. مخارجی که پس از فروش ، محاسبه می شوند جزء این دسته از هزینه ها هستند.
- هزینه یابی سفارش های کار : مجموعه ای از قواعد و قوانین برای جمع آوری تشخیص و ثبت هزینه های تولیدی یک شرکت یا سازمان جزء هزینه یابی سفارش کار می شود. همچنین در این روش هزینه های تولید هر سفارش به صورت جداگانه جمع آوری و ثبت می شود. بنابراین مدارک مورد نیاز در این روش به درخواست مواد از انبار و ساعت کاری صورت می گیرد.
- هزینه یابی مراحل تولید : برخی از شرکت ها و مؤسسات تولیدی برای تولیدات خود و تکمیل مراحل فروش آن به بازار ، از روش های چند مرحله ای استفاده می کنند. کارخانه های نساجی ، مواد شیمیایی ، نفت کشی ، تولیدات کیف و کفش و … جزء این مؤسسات می باشند.
- هزینه یابی استاندارد : هزینه یابی استاندارد پیامدهای طبیعی را در کاربرد و کنترل بودجه استاندارد دارند. در کنترل بودجه نتایج واقعی عملیات ها ، با دایره مشخص می شود. نتایج برنامه ریزی با هزینه عملیات ها مقایسه شده و سپس هزینه استاندارد از محصولات تولیدی به وجود می آید. در مؤسسات تولیدی یا کارخانه ها به نسبت نوع فعالیتی که دارند شکل فروش محصولات را رسم می کنند و حسابدار صنعتی این اطلاعات را به بهای تمام شده تولیدات تبدیل می کند. تمامی این اطلاعات باید مدیریت شود و اطلاعات دقیق و کاملی به بخش مدیر حسابداری صنعتی ارسال شود. همچنین عدم آگاهی از بهای تمام شده کالا می تواند تصمیم بسیاری از مدیران را برای تولید و محصولات جدید تغییر دهد.
اهمیت و اهداف حسابداری صنعتی
یکی از مهمترین و اصلی ترین اهداف حسابداری صنعتی تجزیه و تحلیل و تفکیک درآمدها و هزینه محصولات فروخته شده است. و محاسبات سود و زیان شرکت نیز جزء اصلی ترین وظایف و اهداف حسابداری صنعتی است. این حسابدار با استفاده از عنصرهای تشکیل شده می بایست یک محصول را پردازش کرده و اطلاعات دقیقی را از آن تهیه کند.
آنالیز و تحلیل خط تولید و مقایسه روند فعالیت جزء دیگر وظایف حسابدار صنعتی است.
یک حسابدار باید علم و مهارتی را برای نظم و ترتیب اعداد و مدارک داشته باشد. همچنین شما به عنوان یک حسابدار صنعتی باید در علم ریاضیات مهارت داشته و از قدرت تجزیه و تحلیل بالایی برخوردار باشید.
شرکت ها و سازمان ها از یک حسابدار به عنوان محاسبه اعداد و ارقام و پیش بینی های صحیح استفاده می کنند. یک حسابدار به شما میزان دارایی و سرمایه تان را ارائه می دهد. همچنین در هنگام تصمیم گیری های دشوار و افزایش سود در شرکت به مدیران آن مؤسسه کمک می کنند.
طبقه بندی هزینه ها در حسابداری صنعتی
همانطور که می دانید در بخش حسابداری صنعتی ، هزینه انواع مختلفی دارد مانند: هزینه دستمزد مستقیم ، سربار ساخت ، هزینه مواد مستقیم و …
برای درک بهتر از حسابداری صنعتی باید با انواع روش های طبقه بندی هزینه آشنا باشید. هزینه های حسابداری بر اساس مبانی مختلفی طبقه بندی می شوند ، که عمده ترین این طبقه بندی ها به صورت زیر می باشد :
- طبقه بندی طبیعی هزینه ها : در این نوع طبقه بندی تمامی هزینه های تجاری و تولید تجزیه شده و به اختصار هر یک از آن ها به چند بخش تقسیم می شوند :
هزینه های ساخت : به هزینه هایی که جهت ساخت و تولید یک محصول به کار رفته می شود هزینه ساخت می گویند. که این هزینه ها عبارتند از : دستمزد کارگران – مواد اولیه – سربار ساخت و …
سربار به معنای هزینه های غیر مستقیم در تولید محصول می باشد.
هزینه های تجاری : این هزینه ها مربوط به بخش های غیر تولیدی مانند : توزیع و فروش کالا ، بخش اداری می شود.
- طبقه بندی هزینه بر اساس ارتباط آن با تولید : در حسابداری صنعتی هزینه ها بر اساس ارتباط شان با تولید و نوع محصول طبقه بندی می شوند. که این هزینه ها در دو گروه مستقیم و غیر مستقیم وجود دارد.
- هزینه های مستقیم : معمولاً این هزینه ها به دلیل ارتباط مستقیمی که با کالا یا تولید دارند ، می بایست از هزینه مستقیم استفاده کنند. یکی از بارزترین هزینه های مستقیم ، هزینه مواد اولیه به کار رفته در تولید کالا می باشد. البته هزینه هایی هستند که به صورت مستقیم در تولید محصول نقش دارند و جزء زیر مجموعه هزینه های مستقیم هستند.
مواد مستقیم : مواد اولیه ای که به صورت مستقیم در تولید کالا به کار رفته می شود جزء این دسته از هزینه ها محسوب می شود.
دستمزد مستقیم کارگر : نیروهای انسانی جزء احتیاجات دائمی یک کارخانه تولیدی است. برای مثال در تولید و ساخت یک ساختمان ، کارگران نقش بسیار مهمی را ایفاء می کنند. دستمزدی که کارگران تولیدی آن محصول دریافت می کنند جزء هزینه های مستقیم می باشد.
سایر امکانات : بعضی از واحدهای تولیدی علاوه بر مواد اولیه و دستمزد کارگران ، موارد دیگری را جزء هزینه های مستقیم قرار می دهند .
- هزینه های غیر مستقیم : هزینه های غیر مستقیم و سربار ساخت ، جزء ناچیزی از این هزینه ها هستند که به طور مستقیم با محصول ارتباطی ندارد. اما می تواند در تولید آن بسیار مؤثر باشد.
این هزینه ها را نمی توان به سادگی به بخش یک کالا یا محصول ارتباط داد. وجود این هزینه ها الزامی بوده اما به دلیل ناچیز بودن و غیر الزامی بودن به یک محصول به عنوان هزینه غیر مستقیم شناخته می شود.
دستمزد غیر مستقیم : در کارخانه ها یا مراکز تولیدی از دستمزد غیر مستقیم استفاده می شود. از جمله این هزینه ها که در تولید نقش بسیار مهمی دارد می توان به ، هزینه بیمه کارکنان ، حق و حقوق کارفرما ( ۲۳% ) و گزارشات نرم افزاری و حقوق کارکنان اشاره کرد.
سایر امکانات : هزینه های موجود در واحدهای تولیدی به صورت غیر مستقیم در تولید محصولات بسیار مؤثر می باشد.
از این نوع هزینه ها می توان به هزینه سرویس و نگهداری دستگاه های واحد اشاره کرد.
مواد غیر مستقیم : مواد غیر مستقیم در تولید محصول استفاده نمی شود. شوینده هایی که برای تمیز کردن کارگاه به کار می رود ، جزء مواد غیر مستقیم محسوب می شود.
طبقه بندی هزینه ها به نسبت حجم تولید
همانطور که می دانید شرایط اقتصادی در بازار همیشه به طور یکسان قرار ندارد و مدیران واحدهای تولیدی در تلاش هستند که اوایل سال ، بازه زمانی تعیین شده ، حجم تولید محصولات خود را با توجه به شرایط بازار کنترل کند.
مصرف کالاهای تولیدی به هزینه های تولید خود و شرایط بازار وابسته است. برای مثال بعضی از آن ها در یک بازه زمانی ثابت ، مواردی مانند : اجاره کارگاه ، هزینه های تولید مواد و … را به چند دسته تقسیم می کنند، که این دسته از هزینه ها به شکل ذیل می باشد :
- هزینه های ثابت : هزینه هایی که در حسابداری تولیدی لحاظ می شود، مانند : هزینه اجاره کارگاه و … که به حجم تولید شده وابسته می باشد ، هزینه ثابت گفته می شود. از جمله هزینه های ثابت می توان به حقوق کارکنان و کارگران اشاره کرد. هزینه های ثابت به سه دسته تقسیم می شوند :
- هزینه ثابت برنامه ای
- هزینه ثابت بهره برداری
- هزینه ثابت ظرفیت کارخانه جات
- هزینه های متغیر : این نوع هزینه ها به صورت مستقیم با تولید محصول در ارتباط است. در صورتی که تولید محصول افزایش یابد ، هزینه این محصول افزایش پیدا می کند. اما اگر تولید محصول کاهش یابد ، هزینه آن نیز پایین می آید. هزینه های وابسته به تولید محصول همیشه متغیر است.
- هزینه های نیمه متغیر : این دسته از هزینه ها می توانند هم ثابت باشند هم متغیر. برای مثال بسیاری از کارکنان تولیدی علاوه بر دستمزد ثابت نسبت به میزان فروش کالاهای تولیدی ، دستمزد دریافت می کنند. هزینه ها به صورت ثابت و متغیر در کارخانه ها و سازمان ها وجود دارد، برای درک بهتر این مطلب می توان به برق مصرفی کارخانه اشاره کرد. لازم به ذکر است برقی که برای روشنایی سالن کارخانه به کار می رود تقریباً ثابت می باشد.
جمع بندی کلی
حسابداری صنعتی در پیشرفت و ادامه یک سازمان و تولیدات آن بسیار مؤثر است. محاسبه بهای تمام شده کالاها ، سازمان و شرکت ها جزء وظایف حسابدار صنعتی می باشد.
این فرد می تواند تأثیر بسیار زیادی را روی هزینه های مستقیم و غیر مستقیم ، تولیدات کالا بگذارد. بنابراین مدیران سازمان ها و شرکت ها می توانند با دریافت گزارشات مالی و … از حسابدار صنعتی خود نقاط ضعف و قوت شرکت را یافته و آن را رفع کنند.
